شماره11-سيستم مديريت محتوا(cms)
ب-سيستم قبلي (استاتيك)
صفحات ایستای وب بسیاری از مردم، از جمله كاربران وب، هنگام وبگردی در اینترنت، چیز زیادی درباره ماهیت فنی صفحات وب نمیدانند و نیازی هم نیست بدانند. با این حال، چون دنیای اینترنت دنیای فراگیری است، خیلی از كاربران وب و حتی كسانی كه عادت چندانی به استفاده از اینترنت ندارند، یك روز هوس میكنند وبلاگ یا وب سایتی داشته باشند این مرحله به بعد، لزوم آشنایی با مفاهیم فنی ابتدایی وب برای كاربران آشكار میشود و به طور طبیعی یكی از اولین و سادهترین مفاهیمی كه كاربران میآموزند، تفاوت صفحات ایستا (استاتیك) و پویا (داینامیك) است. صفحات ایستا صفحاتی هستند كه فرآیند تولید و نشر آنها در اینترنت شبیه فرآیند تولید و نشر برشورها و كاتالوگهای رنگی در آتلیههای طراحی و چاپخانهها است. ابتدا عملیات طراحی و صفحهآرایی انجام میشود، سپس صفحات چاپ و منتشر میشوند. اگر لازم باشد تغییر یا اصلاحی در صفحات صورت گیرد، این كار توسط طراح صورت میگیرد و صفحه دوباره تحت نظارت طراح یا با هدایت او منتشر میشود. در حقیقت سایتهایی كه با استفاده از صفحات ایستای وب ساخته میشوند، برشورهای آنلاینی هستند كه توسط متخصص طراح وب و طبق سلیقه مشتری ایجاد شدهاند .
پ-سيستم جايگزين (ديناميك -سيستم مديريت محتوا)
سیستم مدیریت محتوا (CMS) چیست؟
سیستم مدیریت محتوا یا CMS (Content Management System) می باشد. به بیان ساده تر سیستم مدیریت محتوا موتوری است در پشت سایت فرآیند ایجاد، مدیریت و نمایش محتوا را برای شما آسان می کند.
هدف از گزارش را می توان حصول بخش اعظمی از خصوصیات ذیل بر شمرد:
این خصوصیات را به4 شاخه کلی تقسیم بندی کرده، سپس به شرح تفصیلی آنها می پردازیم:
1. ایجاد محتوا -مدیریت محتوا -انتشار -نمایش
-ایجاد محتوا: قابلیتی است که مؤلفین آثار (نویسندگان محتوا) برای استفاده از CMS به آن نیازمندند. -ملزومات این بخش عبارتند از:
• محیط تألیف یکپارچه
سیستم مدیریت محتوا باید محیط قدرتمند و یکپارچه ای را برای مؤلفین آثار فراهم آورد. بدین ترتیب مؤلفین می توانند از امکانات گسترده جهت ایجاد محتوا در CMS استفاده نمایند.
• جداسازی محتوا و محیط نمایش آن
• ایجاد فرمت های مختلف نشر بدون جداسازی محتوا و محیط نمایش آن امکان پذیر نمی باشد. تألیف باید بر مبنای شیوه ها به گونه ای بوده که قالب نوشته ها در هنگام انتشار بر روی محتوا پیاده سازی گردد.
• تألیف چند کاربری (Multi-user)
CMS شامل چندین مؤلف می باشد. امکاناتی نظیر قفل رکورد ها (Record Locking) موجب پیشگیری از برخورد و تداخل تغییرات در محتوا بهنگام ویرایش محتوا می گردد.
• تک منبع کردن (استفاده مجدد از محتوا)
یک صفحه و یا حتی یک پاراگراف ممکن است بارها در متون مختلف استفاده شده و یا به گروه های مختلف کاربری نمایش داده شود. کاربری نمایش داده شود.این یکی از ملزومات نمایش محتوا در سکو های مختلف نظیر اینترانت و اینترنت از یک منبع واحد می باشد.
ا-یجاد Metadata .قرار دادن Metadata (ایجاد کننده، موضوع، کلمات کلیدی و ...) بهنگام مدیریت یک منبع اطلاعات بزرگ امری حیاتی است.
-لینک سازی قدرتمند.مؤلفین لینک ها (پیوند های) متعددی را بین صفحات مختلف ایجاد می نمایند که این پیوند ها باید در برابر بازسازی و گسترش ساختار سیستم پایدار باشد.
-تألیف غیر فنی.مؤلفین نباید برای ایجاد محتوا به دانستن HTML یا اطلاعات فنی نیاز داشته باشند.
-استفاده آسان - راندمان بالا .یک CMS موفق، سیستمی است که ایجاد، سازماندهی و مدیریت محتوا در آن آسان باشد.
مدیریت محتوا: هسته اکثر سیستم های مدیریت محتوا یک انبار مرکزی اطلاعات است که توسط ابزار متعددی جهت ویرایش محتوا پشتیبانی می گردد. ملزومات این بخش عبارتند از:
-کنترل نسخه (Version) و آرشیو محتوا
کنترل اکید نسخه محتوا برای ایجاد اعتبار قانونی، تهیه نسخه های پشتیبانی و بازیافت اطلاعات الزامی است. رابطی ساده اما قدرمتند جهت ارائه چنین امکاناتی مورد نیاز می باشد.
-بهبود جریان محتوا بین کاربران (Workflow)
ایجاد محتوای نامتمرکز وابستگی شدید به یک مدل قدرتمند "بهبود جریان انتقال محتوا از یک کاربر به کاربر دیگر" دارد که به راحتی سفارشی سازی شده و در برابر تغییرات درون سازمانی انعطاف پذیر باشد.
-- نیازهای مؤلفین خو را درک کنید، چراکه آنها هستند که عمده کارهای سخت را انجام می دهند.
-امنیت
سطوح امنیتی مناسب و متعدد و بازرسی های دنباله دار (فرآیندهای قابل پیگیری بعد از انتشار یا ایجاد تغییرات) جهت حفاظت از یکپارچگی محتوا مورد نیاز است.
-قابلیت یکپارچه سازی با سیستم های دیگر
یک سیستم مدیریت محتوا عموماً تنها یکی از سیستم هایی است که جهت نمایش اطلاعات بر روی اینترانت یا سایت اینترنتی استفاده می گردد.
یک سیستم مدیریت محتوای سازمانی تنها زمانی می تواند موفق باشد که قابلیت یکپارچه سازی کامل و شفاف با دیگر سیستم های سازمانی را داشته باشد.
مکانیزم های حصول این شرایط بطور شفاف مستند سازی شده و بر پایه استاندارد های معتبر صنعت بنا نهاده شده باشد.
-گزارشگیری
یک CMS باید گستره وسیعی از گزارش ها را برای مدیران و کاربران ارائه نماید. در حالت ایده آل یک سیستم مدیریت محتوا باید کلیه وقایع را به محض وقوع گزارش دهد.
-- یک CMS با گسترش سازمانی در صورت عدم اطلاع و دخالت کلیه سهامداران از ابتدای امر حتماً متوقف خواهد شد.
انتشار و نمایش: موتور نشر CMS، محتوای ذخیره شده در انبار مرکزی اطلاعات را بازیابی کرده و صفحات نهایی را جهت نمایش تولید می نماید.ملزومات این بخش عبارتند از:
Stylesheets- یا صفحات قالب بندی. ظاهر نمایش توسط صفحات قالب بندی کنترل می گردد. استفاده از این نوع صفحات قابلیت توسعه و انعطاف پذیری ایجاد می نماید.
-قالب صفحات .آرایش کلی صفحات از طریق قالب ها تعیین می گردد. بطور ایده آل یک رابط غیر فنی برای طراحی و مدیریت قالب ها باید ایجاد شود.
-توسعه پذیری .درج "ریزکدها" (Snippets) یا معادل آنها جهت ایجاد کارکرد های اضافی باید کار ساده ای باشد. CMS باید فرآیند "بهبود پیوسته" (Continual Improvement) را در طراحی رابط ها پشتیبانی کند.
-پشتیبانی از فرمت های متعدد .CMS باید محتوا را به فرمت های متعدد نظیر HTML، نسخه چاپی، PDF و WAP (فرمت پشتیبانی شده توسط دستگاه هایی نظیر PDA و تلفن های همراه) منتشر کند و نیز قابلیت افزودن فرمت های جدید با پیشرفت تکنولوژی و توسعه سیستم را داشته باشد.
-شخصی سازی.بسته به سطح دسترسی کاربران و یا Metadata محتوا، اطلاعات متفاوتی نمایش داده می شود. البته این بخش بیشتر در مورد پورتال های بزرگ سازگار است.
-آمار استفاده..CMS باید آمار جامعی از مراجعات نظیر صفحات محبوب، مراجعات روزمره و استفاده از جستجو را جمع آوری نموده و نمایش دهد.
این اطلاعات میزان موفقیت سایت را مشخص نموده و موضوعات و چگونگی استفاده از سایت را شناسایی می نماید.
قابلیت دسترسی
CMS باید از استانداردهایی نظیر WAI مخفف W3C Web Accessibility Initiative پیروی کند.
پشتیبانی مرورگرها
صفحات باید بطور صحیح در تمامی مرورگرهای وب نظیر Internet Explorer, Firefox, Netscape, Opera و ... نمایش داده شوند.ونیز باید مشخص شود که CMS با کدام نسخه های مرورگرها سازگاری کامل دارد.کارکرد محدود (سمت کاربر)ممکن است بخواهید تکنولوژی های سمت کاربر نظیر Java, JavaScript, Flash و غیره را که برای نمایش سایت مورد نیاز هستند را محدود کنید. توجه این امر در مورد یک سایت نسبت به یک ایرنترانت از اهمیت بالاتری برخوردار است.
سرعت
حجم صفحه باید طوری تنظیم شود که زمان بارگذاری آن برای کاربر قابل قبول باشد، به عبارتی زمان انتظار طوری باشد که کاربر خسته نشود.
HTML معتبر
کلیه صفحات باید با جدیدترین مشخصات و استاندارد های HTML سازگاری داشته باشند. این امر موجب می گردد تا بیشترین سازگاری نمایش در بین مرورگرهای وب حاصل گردد.
ناوبری مؤثر
CMS باید شرایط پایدار و فراگیر جهت ناوبری آسان سیستم برای کاربران فراهم آورد.
داده های نمادین (Metadata)
کلیه صفحات باید جهت جستجو و فهرست سازی مؤثر دارای Metadata کافی باشند. درج Metadata نیز باید بر پایه استاندارد هایی نظیر Dublin Core صورت پذیرد.
ت-مقايسه كلي دو سيستم
هر صفحه وب چند تومان؟
امروزه به دلیل نیاز مبرم افراد و شركتها به داشتن یك سایت وب، صنف بزرگی در سراسر دنیا، از جمله ایران، پدید آمده است كه می توانیم آن راصنف طراحان صفحات وب بنامیم. این صنف متشكل از كارشناسان مستقل یا شركتهای متخصصی است كه كارشان طراحی، تولید و انتشار صفحات وب برای مشتریان است. این گروه از طراحان و كارشناسان، مانند متخصصان هر حرفه و پیشه دیگری برای خود تعرفهای دارند كه در بازار به صورت عرفی رعایت میشود. مثلاً، این روزها هر صفحه وب بین هفت هزار تا سی هزار تومان، بسته به كیفیت و ظرافت كار قیمت دارد. این روش قیمتگذاری تقریباً از همان مدل قیمتگذاری بهره میگیرد كه در صنف تایپیستها یا طراحان برشورها و كاتالوگهای چاپی استفاده میشود. این در حقیقت مدلی برای ارزشگذاری صفحات استاتیك وب - و نه هر نوع صفحه وب - است و همچنان در سراسر دنیا به عنوان مدل مرجع استفاده میشود. دنیای وب تاكنون اینگونه پدید آمده است.به بیان سادهتر، نسل نخست وب را طراحانی پدید آوردند كه برای ساختن و طراحی تك تك این چند میلیارد صفحه وب زحمت كشیدند و بابت آن اجرت دریافت كردند. وب 1 وبی است كه مدل توسعه آن از مدل صنعت نشر چاپی اقتباس شده است.با این وجود، شواهد و دلایل متعددی در دست است كه نشان میدهد این مدل به تدریج كارایی خود را از دست داده و از سالها پیش اندك اندك روش دیگری نیز در كنار مدل طراحی، تولید و انتشار صفحات ایستا پدید آمده است كه مدل داینامیك یا پویا نامیده میشود.صفحاتی كه پویا میشوندپارادایم جدید وب متفاوت از دوران اقتدار صفحات استاتیك است. این روزها خیلی از مردم با ساختن صفحات ساده وب آشنا هستند. نرمافزارهای نیرومندی هم در این زمینه به بازار آمدهاند كه خودشان شامل انواع الگوها و تمپلتهای حرفهای برای تولید صفحات وب هستند و به سادگی، تنها با چند كلیك و بهرهگیری از ویزاردهای(Wizards) آماده، صفحات استاتیك خوشنمایی را تولید میكنند. بنابراین میتوان گفت دست توی این كار زیاد شده و مهارت طراحی صفحات وب به یك مهارت ضروری، بلكه بخشی از سواد اینترنتی مردم، تبدیل شده است. خیلی از كسانی كه برای خود وبلاگ یا سایت شخصی میسازند، نیاز به داشتن یك سری اطلاعات عمومی در این زمینه را فوراً حس میكنند.هنر طراحی صفحات فقط شامل مهارت كار با ابزارهای این فن نیست، بلكه شامل دانش و هنر گرافیك و صفحه آرایی نیز هست. در عصر صفحات استاتیك، كمی آگاهی از علم گرافیك و صفحهآرایی به همراه مقداری تجربه در كار با نرمافزارهای طراحی وب برای اینكه كسی به جرگه طراحان وب بپیوندد كافی بود. اما اكنون با وجود این همه ابزار تولید آسان صفحات وب و حتی افكتهای تصویری، راز این فن برای بسیاری از مردم آشكار شده است و تنها آن دسته از طراحان خلاق كه تجربه و دانش بالایی در كار با عناصر بصری و گرافیكی دارند، میتوانند همچنان تفاوت سطح كیفی كار خود با آماتورها حفظ كنند.
رابطه پیچیده طراح وب و مشتری.از سوی دیگر، در عصر وب 1 شركتها و مشتریان اصلی طراحان وب كسانی بودند كه به سایت خود همچون یك دكوراسیون مدرن مینگریستند. به همین دلیل سایتهای استاتیك مشابه بروشورها و كاتالوگهای چاپی تولید و منتشر میشدند و طراحی آنها، یكبار (برای استفاده در چند سال) انجام میشد. در آن دوران طراحان وب خیالشان راحت بود كه پس از اتمام كار، با مشتری تسویه حساب میكنند و كار را تحویل میدهند. ولی این روزها دیگر مثل گذشته نیست و صاحبان سایتهایی كه كار تولید سایت خود را به طراحان وب میسپارند، با تكیه بر دانش اولیهای كه در این زمینه كسب كردهاند، توقعات خود را بالا بردهاند و گاهی خود را صاحبنظر میدانند. بنابراین كار طراحی سایت، با تنها یكبار اجرا و پیادهسازی پایان نمییابد و مشتری گاهی تا ماهها پس از پایان پروژه اصلی، همچنان با طراح در ارتباط است و او را مسئول برآورده ساختن اصلاحات و تغییرات جدید موردنظرخود میداند.مجموع این شرایط باعث شده است كه پیچیدگی خاصی در رابطه میان كارفرما، یعنی صاحب اصلی سایت، و پیمانكار، یعنی طراح یا طراحان یك سایت وب پدید آید. مثلاً مشخص نیست كه فرمت قرارداد و توافق میان طرفین دقیقا چگونه باید باشد و كارفرما تا چه اندازه محق است از طراح بخواهد تغییرات و اصلاحات مورد نظر او را اجرا كند و این تغییرات كی پایان مییابد؟ دلیل این پیچیدگیها این است كه صفحات وب اصولاً - برخلاف بروشورهای چاپ شده - اشیای قابل تغییری هستند و بدیهی است كه حتی مبتدیترین مشتریان نیز این موضوع را میفهمند. با این حال هنوز هم بسیاری از مردم ترجیح میدهند كار را به كاردان بسپارند و خود را درگیر پیچیدگیهای فنی نكنند.بنابراین از دید مشتری، هرگونه تغییری در بافت و محتوای این صفحات، مسئلهای است شبیه تغییر دادن شكل و قیافه یك بروشور چاپ شده، كه باید دوباره سراغ طراح آن رفت و اجرای این تغییرات را از او طلب كرد. از این رو، به لحاظ عملی، تغییر صفحات استاتیك وب چندان كار آسانی هم برای مشتری نیست؛ زیرا خود را وابسته به همكاری طراح وب میداند.اكنون با چنین پیشفرضی میخواهیم كارایی صفحات استاتیك و داینامیك را بررسی كنیم و ببینیم چرا كنارگذاشتن مدل استاتیك از هرنظر، هم به نفع طراح است و هم به نفع مشتری.
معایب ساختاری صفحات استاتیك وب
● دستمزد طراحی صفحات یكی از مشكلات اساسی بازار طراحی صفحات استاتیك وب، تعیین معیاری برای دستمزد طراحان وب است. چنان كه میدانید، معیار رایج، تعیین هزینه بر اساس محاسبه حاصلضرب تعداد صفحات طراحی شده در قیمت پایهای هر صفحه است. اما بهرغم الگوبرداری این شیوه از مدل رایج در صنعت چاپ و نشر، روش پرمسئلهای است؛ زیرا همانطور كه گفتم، صفحات وب قابل تغییرند و به لحاظ تئوریك حد و مرزی برای تغییر و اصلاح آنها وجود ندارد.
بنابراین مشتری و طراح وب ممكن است در ابتدا روی قیمتی توافق كنند، ولی برداشت متفاوتی از معنا و مفهوم اتمام كار داشته باشند. در واقع كار از نظر مشتری هیچ وقت تمام شده نیست و همیشه جای اصلاح و بهبود هست. ولی معلوم نیست كه طراح باید تا كجا حاضر باشد به درخواستهای مشتری گردن نهد. تجربهای كه من طی چند سال گذشته در این حرفه به دست آوردهام، نشان میدهد كه به همین دلیل ساده، بارها میان طراح و صاحب سایت اختلاف و ناراحتی به وجود میآید و راه حل مشخصی هم برای این مسئله به نظر نمیرسد.
● مراجعه مجدد به طراح وب برای تغییر صفحات قدیمییك معضل دیگر در این زمینه، وابستگی شدیدی است كه مشتری نسبت به طراح وب احساس میكند. برخی از صاحبان وبسایتها فكر میكنند، مثل روند طراحی بروشور و كاتالوگ چاپی، باید برای پیاده سازی هر تغییری، ولو كوچك، حتماً به طراح وب مراجعه كرد. خصوصاً در ایران این تفكر رایج است كه معمولاً نخبگان هر حرفه و پیشهای ِلم كار و فوت و فنهای اساسی را همچون رازهایی سربه مهر پیش خود نگه میدارند و لابد طراحی وب نیز یكی از همین فوت و فنهاست.در الگوی صفحات داینامیك این مشكل را میتوان به سادگی حل كرد. كافی است به مشتری یا صاحب نهایی سایت امكان دهید كه محتوای همه صفحات، از جمله صفحاتی را كه به ظاهر ماهیتی ایستا دارند، خودش تغییر دهد. مثلاً صفحه About us یا درباره ما یكی از این صفحات است. مشتری هر چند وقت یك بار هوس میكند معرفی و توصیف بهتری از خود ارائه دهد؛ چرا باید انجام چنین تغییر كوچكی مستلزم درخواست از طراح وب و گرفتن وقت او باشد؟
● معضل تغییرات كوچك در الگوی صفحات.با این همه یكی از مشكلاتی كه طراحان وب با آن روبهرو هستند، پیادهسازی تغییرات كوچك در الگوی تمام صفحات یك سایت است. چنانكه گفتم، مشتری، به لحاظ احساسی و روانی فكر میكند این كار برای طراح وب مثل آب خوردن است. اینكه چیزی نیست؟ یه تغییر كوچولو است؟ فقط میخوام این آیكون توی همه صفحات یهخورده بره بالاتر. خیلی مشكله؟ اما همین مشتری، فكر میكند انجام كوچكترین تغییرات هم برای یك غیرمتخصص دشوار است و این اندیشه كه انجام فلان تغییر كوچك برای طراح وب آسان است، اما او به دلیل آگاهی از ضعف و وابستگی من، میخواهد كم كاری كند، پول بیشتر بگیرد، یا از زیر مسئولیتش فرار كند دائماً مشتری را آزار میدهد.اگر میشد راهی پیدا كرد كه به مشتری ثابت نمود كه از نظر عملی همین تغییرات كوچك در بافت صفحات استاتیك ممكن است ساعتها وقت طراح وب را بگیرد، آنگاه مشكل حل میشد. ولی متأسفانه مشتریان نمیتوانند چنین چیزی را باور كنند؛ مگر اینكه خودشان ماوس و صفحهكلید به دست بگیرند و سعی كنند اون آیكون رو توی همه صفحات یه خورده ببرند بالاتر
دشواری مكانیزم نمایش و مدیریت آگهیها.عیوب ذاتی صفحات استاتیك پیامدهای دیگری هم دارد. گاهی این پیامدها در روزهای نخست فعالیت یك سایت پنهان هستند، ولی به تدریج خود را نشان میدهند. یكی از آنها، دشواری نمایش و مدیریت آگهیها است. نمایش آگهی در سایتهای وب، موضوع مهمی است؛ زیرا داشتن یك سایت وب مستلزم پرداخت هزینههای دائمی است. وقتی شما سایتی دارید و هر سال بابت اجاره فضای وب، هزینه پهنای باند و ثبت دامین پول میپردازید، درست مثل این است كه بابت استفاده از آب و برق و گاز در منزل خود، آبونمان میپردازید. شما به آب و برق و گاز برای تأمین نیازهای اولیه زندگی شهری محتاج هستید، اما فلسفه پرداختن پول بابت مالكیت یك سایت را چگونه باید توجیه كرد؟ به همین دلیل دنیای اینترنت مدل و الگویی برای جبران این هزینهها ایجاد كرده است كه یكی از آنها درج آگهی است؛ خواه این آگهیها مربوط به فعالیتهای خود شما باشد، خواه روشی برای معرفی فعالیتها و خدمات دیگران. به هرحال، روشی برای كسب درآمد و بازاریابی است. متأسفانه ساختار صفحات استاتیك با مدل و ایده درج آگهی در سایتهای وب سازگاری ندارد و مستلزم انجام دادن تغییرات دستی متعدد در بافت صفحات یا متوسل شدن به تكنیكهایی نه چندان آسان مثل جاوااسكریپت یا استفاده از سرویسهای تجاری و آنلاین نمایش آگهی است. این هم نوع دیگری از همان معضل تغییرات كوچك در صفحات وب است. به زبان ساده، مدل استاتیك با نظریه جبران هزینههای برپایی سایت وب از راه آگهی هماهنگ نیست. و به همین دلیل ساده، اغلب سایتهای استاتیك، دیر یا زود میمیرند و دنیای سایبر را ترك میكنند.صفحات داینامیك چنین مشكلی ندارند. شما به سادگی و با نوشتن چند خط كد میتوانید مكانیزمی فراهم كنید كه آگهی بالای تمام صفحات یك سایت را تنها با چند كلیك، با تصویر دیگر عوض كنید.
مواجهه با كمالگرایی ذاتی مشتريان.یكی از پیچیدهترین مشكلاتی كه در رابطه با استفاده از صفحات استاتیك وجود دارد، مسئله كمالگرایی بعضی از مشتریان و صاحبان سایتها است. به طور كلی، اغلب مشتریانی كه برای طراحی سایت خود به یك طراح وب مراجعه میكنند، درك مبهمی از مفهوم Development دارند.. از دیدگاه مشتریان تازهكار، طراحی وب، یك كار تولیدی (Production) است. یعنی كاری است كه انجام میشود و در پایان محصول مشخصی دارد. شگفتا كه فرآیند طراحی وب، هرگز تولید نیست، بلكه به معنی واقعی كلمه توسعه تدریجی است.
طراحی وب یك مفهوم فازی (Fuzzy) است. به این معنا كه وقتی شروع به ایجاد یك سایت میكنیم، در ابتدا هیچ سایتی وجود ندارد. اما این سایت ناگهان نیز پدید نمیآید، بلكه اندك اندك از هیچ به چیزی كه بشود تاحدودی آن را یك سایت نامید میرسیم. این فرآیند بهویژه در مورد سایتهایی كه برای اولین بار برپا میشوند - و به همین دلیل نیز ظاهراً كاندیدای مناسبی برای استفاده از الگوی استاتیك هستند - به شدت صدق میكند؛ زیرا اولین بار كه میخواهیم سایتی را پدید آوریم، با مشكلاتی همچون پراكندگی دادهها، جمعآوری اطلاعات (اعم از متن و عكس)، دستهبندی اطلاعات و طراحی سناریوی عرضه اطلاعات روبهرو هستیم كه یك شبه حل نمیشوند، بلكه با گذشت زمان - مثلاً چند هفته - به سامان میرسند.از همه مهمتر اینكه، در بدو امر اغلب مشتریان خودشان دقیقاً نمیدانند چه میخواهند. طراح باید صبوری كند و ضمن انجام اجرای كار خود به مشتری آموزش دهد و او را برای رسیدن به طرح و ساختار اطلاعاتی مورد نظرش یاری نماید. همه اینها زمان میبرد، اما خیلی از مردم نمیخواهند این موضوع را باور كنند. بدترین شرایط هنگامی پدید میآید كه با یك مشتری مشكل پسند و وسواسی سروكار دارید. از خودتان بپرسید این روزها چه كسانی حاضرند بابت داشتن این دكوراسیونهای دیجیتالی پول بپردازند؟ اینها نوعا افرادی هستند كه برای ظاهر و پرستیژ كسبوكار خود اهمیت زیادی قائلند. به همین دلیل هم به یك طراح وب مراجعه میكنند تا سایتی برایشان بسازد. آیا كسی كه اهمیتی به این پرستیژ و اعتبار مدرن نمیدهد هم ممكن است مایل به برپاكردن یك سایت وب باشد؟ خیر. بنابراین در اغلب موارد طراحان وب با افرادی مشكلپسند و وسواسی سروكار دارند كه تا نسبت به ریزترین عناصر بصری در تكتك صفحات سایت خود نظر مساعدی نداشته باشند، كار را تمامشده تلقی نمیكنند و به قدری با طراح چند و چون میكنند تا سرانجام رضایت دهند! چنین وسواس و حساسیتی با ماهیت و مفهوم توسعه تدریجی در تعارض است. من خودم اينجوري به قضيه فكر مي كنم .برای اینكه اولین نسخه سایتمان بهترین و ایدهآلترین محصول باشد، اینقدر وسواس نداشته باشیم . باید بپذیریم كه طراحی وب، یك مقوله تدریجی است. شما به عنوان یك مشتری، هرقدر هم كه پولدار باشید، نمیتوانید با این پول، در اولین گام، به بهترین سایت برسید. چون در خیلی از مواقع خودتان نمیدانید دقیقاً چه میخواهید. سایت وب، یك محصول نیست. یك كالا نیست. یك روند است. یك جریان است. بهترین سایت وب را نمیتوان مثل اتومبیل بنز آخرین سیستم یكباره خرید، بلكه به تدریج میتوانیم به ایدهال خود نزدیك شویم.
برای حل این مسئله چه راهی وجود دارد؟ به نظر من بهترین راه حل این است كه اصلاحات جزئی یك سایت را به خود مشتری سپرده شود. اجازه داده شودتا او خودش با ذوق و وسواس خاص خود به پیرایش و بهبود سایتش بپردازد. چه كسی برای ترمیم ضعفهای یك سایت وب دلسوزتر از صاحب آن است؟ مسلماً طراح اولیه سایت، هرچند هم كه مسئول و متعهد باشد، نمیتواند تا ابد به خواستههای مشتری عمل كند. پس بهتر است با بهرهگیری از مكانیزمهای داینامیك، قدرت مانور مشتری بیشتر شود و تا آنجا كه ممكن است، دست او را برای انجام تغییرات - بدون وابستگی به كارشناس ماهر - باز گذاشته شود.
ث-نتيجه در حقیقت پارادایم حاكم بر مدل طراحی صفحات استاتیك وب به گونهای است كه مشتری به دلایل متعدد نمیتواند درك كاملی از زحمات طراح اولیه سایت داشته باشد و بارها شرایطی پدید میآید كه ممكن است حاصل آن سوء تفاهم باشد. در بهترین حالت، مشتری پس از غرولندهای فراوان به خواسته خود میرسد، اما هم خستگی كار بر تن طراح میماند و هم برای مدتی طولانی این ذهنیت غلط در مغز مشتری باقی میماند كه فلانی را بالاخره مجبور كردیم كه به تعهداتش عمل كند. درحالی كه چه بسا طراح وب مجبور شده باشد برای راضی كردن مشتری، خیلی بیش از آنچه وظیفه دارد، با او همكاری كند. اما مدل داینامیك، موقعیتی را فراهم میكند تا مشتری خودش در فرآیند تغییر و اصلاح صفحات دخالت داشته باشد. در این صورت احساس رضایت بیشتری خواهد داشت و از اینكه زمینهای فراهم شده است كه نظرات اصلاحی او به آسانی قابل اجرا باشد، احترام بیشتری احساس خواهد كرد. در ضمن این تجربه، او را از نزدیك با برخی از مشكلات و زحمات طراح وب برای اصلاح سایت و بروزكردن ساختار آن آشنا میكند. به این ترتیب مشتری لازم نمیبیند برای بروز كردن سایت خود، آن را به كلی دگرگون كند و ماجرایی كه در ابتدای گزارش تعریف كردم رخ دهد. این درك متقابل، علاوه بر اینكه مشتری را با مفهوم توسعه تدریجی آشتی میدهد، اندك اندك دانش و آگاهی او در حوزه اینترنت را نیز افزایش میدهد. از این رو حتی میتوان ادعا كرد كه به لحاظ اخلاقی، استفاده از مدل داینامیك انسانیتر و اصولیتر هم هست!به طور كلی صفحات استاتیك و مدل ایستای صفحات وب، دارندگان این پایگاههای اینترنتی را برای ورود به قرن جدید آماده نمیكند. واقعیت این است كه سایتهای استاتیك صرفاً تكرار همان گفتمان حاكم بر صنعت تبلیغات چاپی هستند كه اینبار در قالب دیجیتالی ظاهر میشوند. چنین اشیایی نمیتوانند حداكثر پتانسیلها و فرصتهایی را كه اینترنت میتواند برای عرضه اطلاعات در اختیار ما بگذارد، به فعلیت برساند. وبی كه خود پویاست و دائماً نو میشود، به عناصری احتیاج دارد كه به چابكی و با سرعت بتوانند خود را با تغییرات و تحولات وفق دهند. هر طور كه فكر كنید، میبینید این صفحات استاتیك وب كه با پسوندهای html و htm روانه اینترنت میشوند، هیچ حُسنی ندارند. از یك نظر حتی عجیب به نظر میرسد كه این گونه موجودات صلب و انعطافناپذیر، استخوانبندی پویاترین رسانه قرن بیست و یكم، یعنی اینترنت را تشكیل دادهاند. خوشبختانه فناوری جدید داینامیك این فرصت را پدید آورده است كه برای همیشه با دنیای ایستا و پردردسر صفحات استاتیك خداحافظی كنیم. با درنظر گرفتن نكاتی كه در این گزارش برشمردم، تصمیم گرفتهايم از این پس به طور كامل صفحات استاتیك را كنار بگذارم. تمام صفحات یك سایت، به ویژه سایتی كه ماهیتی ایستا و دكوری دارد، را باید به صورت داینامیك طراحی كرد. به عنوان مثال، اگر سایتی برای شركتي كه درون آن چیزی غیر از تعدادی عكس و یك بیوگرافی نیست، بازهم خودمان را متقاعد كنیم كه این سایت نیز باید به صورت داینامیك ساخته شود. به صاحب سایت اجازه بدهید مهار سایتش را در دست خود بگیرد، به اطلاعات آن بیفزاید و ایرادهای آن را بدون وابستگی ، اصلاح كند.
ج- پرسش وپاسخ-در خصوص نرخ خدمات پس از انعقاد قرارداد .لازم به توضيح ميباشم كه بجز هزينه فضاي هاستينگ كه سالانه محاسبه ميشود .در صورت عدم افزايش كامپوننتها وابزار جديدوآپديت هيچ گونه هزينه اي پرداخت نميشود.
-تلفيقي از تجربيات ومطالب اينترنتي
عبدالمجید اسداله زاده- دانشجوی مدیریت فنآوری اطلاعات در مقطع كارشناسي ارشد